septembre 28, 2023

24h Information

"Nashti uvek te slozina amen olencar, ponekad mora te ova protiv olende"

16to Maj, Dive taro Romano uštipe mujal nacistikani Germania

Ko avdisutno dive notirinen pe 76 berša taro Uptipa e Romengoro so sine sar viktimi em targeti e nacizmoske, kaske but hari kerel pe diskusia phravdeste.

Ko 15 Maj i majuči komanda tari nacistikani policia anel decizia te ove mudarde sa o phanle  ko agjaar vakerdo „romano kampi“ mangipaja te phravel pe than bašo te kerel pe transporto e Jaudienge ki Ungaria.

Ki rakj ko 16 maj 1944 berš paše 6.000 Roma taro konc logoro Aušvic, Birkenau , dikhindo kaj ka oven eliminirime, kergje uštipa mujal o germansko SS te šaj ačhon dživde.

O uštipa o Roma keren improvizirime šastraja , maripaja mujal o askeria sar so si bara, sastrnale cevke, kašta, teli em talpe. Resle te iranen o avgo atako taro šel askeria. Resen I eliminacia te prolongirinel pe. O aver dive o germansko askeri regrupirime em panda majšastrale, phanen akava uštipa. Jekvaš taro 6.000 phanle sine bičhavde ko aver logoria, a o aver jekvaš so ačhile sine egzekutirime ko 2 avgusti.

Ama savke forme taro uštipa nane but liparde, thaj sar so valjani bna kerel pe komemoracia sar maripa mujal o fašizmo.

Ko nakhle berša počmingje te keren pe inicijative tari rig e romane aktivistetenge liparibaja akava historikano uštipa tari romani nacia ko brutalno nacistikane logoroa thaj (prekal o egzamplo taro aver akcie) aktuelizirinen akaja tema baši reparacia ko nakhlo em aktuielno rasistikano terori.

Numa trubul te konstatirinel pe kaj o nasukceso ki modern Europa ki paralela e Holokaustoa upreder o Roma . Diferentno programe si akceptirime trujal o nakhle berša sar so si reparacia e viktimenge taro holokausto em deiba love desave grupenge , sar so si Jehovino svedokia, em o LGBT viktimia. Kote ko nesave o Roma nane ni konektirime. A ko jekh panda nane akceptirime o programe baši reparacia salde e romene viktimenge.

16 Maj si dive tari komemoracia sar Uštipe e Romengoro , pohari bisterdo em pendžardo ki rasistikani politika tari nacistikani Germania.

Pishimo texti taro Ramush Muarem Roma Times https://www.romatimes.news/index.php/ro/categories/antigypsyism/4648-16to-maj-dive-taro-romano-ustipe-mujal-nacistikani-germania

About Author